ચણ નાખવા માટે ઉપર જવા માટેની સીડીને લાલ રંગથી રંગવામાં આવી છે. તેના પર પકડ માટેનો હાથો પાછળથી બનાવવામાં આવ્યો હશે. ચબૂતરાની નીચે નાનકડી ઓરડી છે
કાલુપુર વિસ્તારના કટકિયા વાડના ચોકઠા પર પથ્થરનો ચબૂતરો છે. તેનાથી જરા આગળ વધતાં લાકડાનો બીજો ચબૂતરો દેખાય છે. તેનો ઉપરનો ભાગ ખૂબસૂરત છે અને નીચેનો ભાગ ઊંચા ઓટલા અને લોખંડની જાળી સાથે તેના બાંધકામમાં કાળક્રમે ફેરફાર થયો હશે તેની ચાડી ખાય છે.
આજે પણ આ ચબૂતરો સારી સ્થિતિમાં છે. કટકિયા વાડ આજે પણ રહેણાક વિસ્તાર છે. તેથી સદ્નસીબે આ ચબૂતરાની સારસંભાળ સારી રીતે રાખવામાં આવે છે. બાંધકામને જોતાં આ ચબૂતરો દાયકાઓ જૂનો હોવાનો અંદાજ બાંધી શકાય છે. તેનો મુખ્ય ભાગ ષટ્કોણ આકારનો છે. તેના થાંભલાને ભડકીલા કેસરી રંગથી તો તેના બ્લ્યુ રંગે રંગાયેલા કમાનાકાર થાંભલા છે.
ચણ નાખવા માટે ઉપર જવા માટેની સીડીને લાલ રંગથી રંગવામાં આવી છે. તેના પર પકડ માટેનો હાથો પાછળથી બનાવવામાં આવ્યો હશે. ચબૂતરાની નીચે નાનકડી ઓરડી છે. ચબૂતરા ફરતેની જગ્યાને વ્યવસ્થિત જાળીથી સુરક્ષિત કરવામાં આવી છે. ઘુમ્મટના અંદરના ભાગને પણ ત્રણેક રંગે રંગ્યો હોવાથી નીચેથી જોનારને એ ખૂબ આકર્ષક લાગે છે.
સરસ રીતે કાર્યરત આ ચબૂતરાની દેખભાળ તથા ચણની વ્યવસ્થા અહીંના રહેવાસીઓ હળીમળીને નિભાવે છે. પાસે બેઠકની વ્યવસ્થા હોવાથી સવાર-સાંજ અહીં રહેવાસીઓની મંડળી પણ જામે છે. બધી રીતે વ્યવસ્થિત લાગતા આ ચબૂતરામાં નાનું-મોટું સમારકામ કરવામાં આવે તો એના દેખાવમાં ક્યાંય વધુ નિખાર આવી શકે છે. એના માટે થોડી ઉદારતા અને સહયોગ આપવાની ભાવના જોઈએ, બીજું કશું નહીં.
કબૂતરો માટે એવી માન્યતા પ્રવર્તે છે કે તેઓ આ પૃથ્વી પર માનવની પહેલાંથી વસે છે. એ નાતે જુઓ તો પૃથ્વી પર એનો આપણાથી વધુ અધિકાર ગણાય!
સંદર્ભ:
કલ્પના જોશી લિખિત સંશોધનાત્મક પુસ્તક અમદાવાદની પોળોના ચબૂતરામાં પ્રસિદ્ધ લેખ. આ પુસ્તક સમસ્ત મહાજન સંસ્થા માટે, એના મેનેજિંગ ટ્ર્સ્ટી ગિરીશ શાહની પ્રેરણાથી સર્જાયું હતું.
